Woensdag 21 juli start kaartverkoop
kunstenfestival Musica Sacra

MAASTRICHT, 20 juli 2021 

De 39ste editie van Musica Sacra vindt plaats van woensdag 22 tot en met zondag 26 september 2021. Het thema van dit jaar, Moeder Aarde, verbindt de vele programma’s van het festival, bestaande uit muziek, dans, theater, film, spoken word en exposities. Het festival is een coproductie met Theater aan het Vrijthof en is een van de kroonjuwelen van de programmering van deze Huiskamer van Maastricht. Op woensdag 21 juli (10.00 uur) start de kaartverkoop van Musica Sacra.


Musica Sacra Maastricht
Musica Sacra Maastricht begon in 1983 als Europees Festival van Religieuze Muziek, verspreid over vier weekeinden. Het ontwikkelde zich tot een compact en breed geprogrammeerd kunstenfestival voor sacrale muziek gecombineerd met andere vormen van kunst waarin het jaarlijks wisselende thema een sleutelrol vervult. Om de onlosmakelijke band met de stad te benadrukken, programmeert Musica Sacra zijn activiteiten in de vele prachtige historische gebouwen van de binnenstad van Maastricht. Vanaf dit jaar vindt er een uitbreiding plaats naar Sittard – Geleen. 


Prelude
Met het oog op een bredere verspreiding en beleving van het festival in Limburg hebben Schouwburg De Domijnen en Kunstenfestival Musica Sacra de handen ineengeslagen. De vrucht van deze culturele samenwerking in Zuid-Limburg mag er zijn! Met gepaste trots presenteert Sittard-Geleen een prelude op het festival in Maastricht. Het programma start op woensdag 22 september in Sittard met onder andere muziek, dans en film. Een eerste stap die hopelijk als een amuse doet verlangen naar meer. 


Festivalthema Moeder Aarde
Is het niet aanmatigend om te beweren dat wij mensen de oorzaak zijn van veranderingen in milieu en klimaat?
En is het niet ook te arrogant om ervan uit te gaan dat wij de dramatische gevolgen daarvan wel even ongedaan zullen maken? Denk aan de vermanende vraag van God aan Job: ‘Heb jij ooit de morgen ontboden, de dageraad zijn plaats gewezen?’ En besef wel: Moeder Aarde kan ons heel goed missen en zal in superieure onverschilligheid haar rondjes heus wel blijven draaien. En het heeft er alle schijn van dat zij even onverschillig haar bewoners kan treffen met droogte, water, vuur, of een pandemie, als antwoord op wat haar wordt aangedaan. Wij lijken onze hand te overspelen door als haar vermeende eigenaren bodem en lucht, flora en fauna naar believen te belasten, te benutten en uit te putten. Het besef groeit dat dit wel eens een dure vergissing zou kunnen zijn en dat we onze relatie met de aarde grondig moeten herzien.

Dit inzicht is niet nieuw. Kerkvader Augustinus vroeg eeuwen geleden al: ‘Waarheen zult gij gaan buiten de wereld?’
In zijn Zonnelied pleitte de heilige Franciscus voor een zorgvuldige omgang met de aarde. De paus - die niet toevallig zijn naam draagt - kwam zes jaar geleden met een doorwrochte encycliek, daarmee volledig in lijn. De Club van Rome trok met het rapport over Grenzen aan de groei bijna vijftig jaar geleden al geruchtmakend aan de bel. Er is vrijwel
geen weldenkend mens meer die zich niet met dit thema bezighoudt.

Een ecologie van natuur en rechtvaardige menselijke verhoudingen is ook vervat in het Afrikaanse begrip Ubuntu, waarin zorg voor de natuur samenvalt met zorg voor de medemens. De Amerikanen met precolumbiaanse wortels spreken liefkozend over Moeder Aarde als La Pachamama, vergezeld van de oproep: ‘zorg goed voor haar, want ze zorgt voor ons.’

Wij zullen iets van onze gekoesterde vrijheid moeten inleveren om de toekomst van de even sterke als broze, krachtige en breekbare Moeder Aarde en die van haar huidige en toekomstige bewoners niet verder te beschadigen.Zij kan zonder ons; zonder haar zijn we nergens.

Op de ontelbare vragen die de ingewikkelde verhouding met Moeder Aarde oproept, heeft Musica Sacra geen
pasklare antwoorden. Maar het veelzijdig aanbod kan wel een handje helpen. Omdat het verrassende vragen stelt
die te denken geven, omdat het schoonheid aanreikt die niets vraagt en alles belooft, omdat het vermanend of niet, bespiegelend, verhelderend inspireert, en waar mogelijk een glimp toont van licht en glans van over de schutting
van alledag.

 

Muziek van alle tijden en windstreken, in diverse bezettingen
Muziek vormt van oudsher de basis van Musica Sacra. Tijdens dit festival komen diverse periodes aan bod, uitgevoerd in diverse bezettingen, van klein tot groot: van gregoriaans (Sorelle), vocale en instrumentale muziek uit de Middeleeuwen en Renaissance (Pluto-ensemble, Seconda Prat!ca en Cantus Modalis, Capella de la Torre), Barok (Ad Mosam Barock), Romantiek (Dudok Quartet Amsterdam) tot muziek uit de 20e en 21 eeuw (Wiek Hijmans – elektrische gitaar, Frank Steijns & Boudewijn Zwart, Juliet Fraser & Mark Knoop, Gurdjieff Ensemble, Black Pencil, Studium Chorale, Fie Schouten & Friends, Dudok Quartet Amsterdam, Tim Kliphuis Sextet & Friends, Nynke Laverman, Severin von Eckardstein & Liebrecht Vanbeckevoort, Marcel Verheggen, philharmonie zuidnederland, Tobias Borsboom) en wereldmuziek (Salawat Dulang Arjuna Minang, Gurdjieff Ensemble, Tim Kliphuis Sextet & Friends). 

Een overzicht per dag van de muziekprogrammering vindt u hier

 

---

Highlights met o.a. 7 wereldpremières en 5 Nederlandse premières

Onmiskenbare hoogtepunten in deze nieuwe editie zijn de vele premières op het gebied van muziek, theater en dans. 


Wereldpremière 1
Studium Chorale - GAIA
Een programma voor koor a capella met twee premières. Van de Maastrichtse componist Jo van den Booren beleeft GAIA, Moeder van Allen haar wereldpremière, gevolgd door de Nederlandse première van Earth said to Death: Anthem contra Corona van de Brit Robin Holloway.


Wereldpremière 2
philharmonie zuidnederland – inauguratieconcert Duncan Ward
Willem Jeths Ritratto: Orchestral Suite
Als tweede werk op het programma volgt de wereldpremière van een suite die Willem Jeths ontleende aan Ritratto, zijn opera waarvan de première in maart vorig jaar op de valreep moest worden geannuleerd vanwege corona.

Wereldpremière 3 en 4
Juliet Fraser & Mark Knoop
Lara Agar – This Unquiet Autumn (2021)
Laurence Crane – Natural World (2021)
Sopraan Juliet Fraser schitterde tijdens Musica Sacra 2020 in Quatre Chants pour franchir le Seuil van Gérard Grisey in een uitvoering met het Spectra ensemble. Dit jaar is ze terug met nieuwe werken van de Britse componisten Lara Agar en Laurence Crane, gebaseerd op de Sea Trilogy van de mariene bioloog, ecoloog en schrijver Rachel Carson (1907-1964), een poëtische en onverminderd urgente oproep aan onze tijd.

Wereldpremière 5
Dienst – Sint Janskerk
Nieuwe compositie van Willie Arets op gedichten van leerlingen van het Sint Maartenscollege Maastricht met medewerking van Blokfluitensemble Lunet

Wereldpremière 6
Hoogmis – Onze Lieve Vrouwebasiliek
Hans Leenders – Missa Choralis (2021)
In coronatijd componeerde Hans Leenders voor ‘zijn’ Basilicakoor de eenstemmige Missa in simplicitate, met orgel- of strijkersbegeleiding. Goed uit te voeren ‘op afstand’ van elkaar, met een variabel aantal zangers. De componist biedt zijn koor een nieuwe muzikale horizon: de Missa Choralis is meerstemmig, verwant aan de Missa in simplicitate, maar ingetogener. ‘Het is alsof we al zingend beseffen hoe dankbaar we moeten zijn dat we weer met elkaar muziek mogen maken’, aldus Hans Leenders.


Wereldpremière 7
Le sacre du printemps – L’Adoration de la terre
Stravinsky’s Sacre fascineert danser/choreograaf Joost Vrouenraets al zijn hele carrière. In 2001 danste hij Le Sacre in het beroemde ballet van Maurice Béjart, in 2013 maakte hij een versie voor 21 dansers voor het Winspear Opera House in Dallas. In 2017 won Harmonie St. Petrus en Paulus Wolder met zijn choreografie het Wereld Muziek Concours in Kerkrade. Nu maakt hij speciaal voor Musica Sacra een nieuwe Choreografie op het eerste deel van Le Sacre, gedanst door Hanna van den Berg.


Nederlandse première 1
Wiek Hijmans – elektrische gitaar
Georges Wentz – Ingwe 
Deze solo voor elektrische gitaar van de Luxemburgs/Australische componist Georges Wentz is een evocatie van desolate Australische rotsgebieden. Van de overweldigende natuur en de nietigheid van de mens. Wiek Hijmans is een van de weinige elektrische gitaristen in de klassieke muziek.


Nederlandse première 2
Marcel Verheggen (orgel)
Jean –Louis Florentz – La Croix du Sud op. 15
In zijn ‘symfonisch gedicht’ La Croix du Sud – het Zuiderkruis is een sterrenbeeld – roept Florentz een woest Sahara-landschap op van geërodeerde vulkanen, in het land van de Touaregs, en Mozes aan wie God zich op de heilige berg in volle majesteit openbaart.


Nederlandse première 3
Dudok Quartet Amsterdam 
Per Nørgård – Strijkkwartet nr.10 ‘Høsttidløs’ (Nederlandse première) 
Het internationaal gelauwerde Dudok Quartet Amsterdam opent het concert met een ‘Zonnekwartet’ van Haydn. De Finse componiste Kaija Saariaho schreef een ‘in memoriam’, waarbij ‘terra’ staat voor het muzikale materiaal dat hiervoor de basis vormt. Deze werken flankeren de Nederlandse première van Per Nørgårds Tiende strijkkwartet ‘Høsttidløs’, Deens voor de bloem herfsttijloos. 


Nederlandse première
4 Studium Chorale 
Robin Holloway – Earth said tot Death: Anthem contra Corona


Nederlandse première 5
Broze Aarde – Toneelacademie Maastricht
De Zuid-Afrikaanse dichteres Antjie Krog schreef een mis voor het universum. Performers en acteurs van de Toneelacademie Maastricht geven haar woorden vorm. Een voorstelling uit de grond, voor, door de grond, namens…
 

---

 

Filmaanbod tijdens Musica Sacra

Ook film maakt onderdeel uit van Musica Sacra Maastricht. In samenwerking met Musica Sacra presenteert Lumière diverse bijzondere films en documentaires rondom het festivalthema Moeder Aarde. Een aantal hiervan is ook in Filmhuis De Domijnen in Sittard – Geleen te zien. 

Een overzicht per dag van het filmaanbod vindt u hier.

 

---

 

Uitgebreid randprogramma met GAIA als blikvanger!

Wilt u zich nog meer verdiepen in het festivalthema? Bezoek dan een van de vele activiteiten uit het randprogramma waaronder de blikvanger van het festival: GAIA! Ook lezingen, een wandeling, een poëzieperformance door Gaston Bannier & Mischa Kool en exposities staan op het programma.


GAIA: imposante installatie van de Britse kunstenaar Luke Jerram
GAIA is een immense globe, nog nooit vertoond in Nederland en een absolute must see voor eenieder die onze planeet een warm hart toedraagt. Deze installatie is vernoemd naar de oermoeder Gaia uit de Griekse mythologie: zij is de personificatie van de Aarde, die uit Chaos is ontstaan en de elementen aarde, water, lucht en vuur bevat.

De bewegende wereldbol met een diameter van 7 meter, is van binnen verlicht en van buiten met NASA-satellietbeelden ‘beplakt’. Met een 29 minuten durende surround-soundscape roept deze installatie het emotionerende overview-effect op dat astronauten ervaren wanneer ze de aarde vanaf de maan zien. De globe met een diameter van 43 meter wordt opgehangen in de monumentale Maastrichtse Gashouder. Zonder twijfel zal de aanblik van GAIA spectaculair zijn! 


Lezingen
Filosofeer mee met Paul van Tongeren dd(Denker des Vaderlands). Hij verzorgt de festivallezing. In 2013 won hij met zijn boek Leven is een Kunst de Socratesbeker voor het ‘meest urgente, oorspronkelijke en prikkelende Nederlandstalige filosofieboek’. Florentijn van Rootselaar spreekt over de toenemende klimaatcrisis en de alsmaar complexere verhouding tussen mens en natuur. Dwalen in het Antropoceen is de titel van de lezing van René ten Bos, filosoof en hoogleraar aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. 


De aarde blootgelegd: wandeling met paleontoloog John Jagt
Wederom staat er een bijzondere wandeling op het programma. Met een eeuw van delving van mergel in de Sint Pietersberg legde cementfabriek ENCI een deel van het miljoenen jaren oude schilletje van de aarde bloot. Daarbij kwamen ook kolossale schatten aan het licht, zoals fossiele resten van de Mosasaurus. Paleontoloog John Jagt vertelt daarover tijdens een tocht die vanuit het Natuurhistorisch Museum leidt naar de immense ENCI- groeve. 

Daarnaast is er een fototentoonstelling van fotografe Flora Lemmens en zijn er exposities van de studenten Vormgeving / Visuele Communicatie van de Maastricht Institute of Arts, Zuyd Hogeschool. Met Nusa Ina is de sociale sculptuur Archipelago van Juul Sadée en haar Molukse groep Ikatan voor de derde keer present tijdens Musica Sacra.