Marjan Slob
Mensen zien zichzelf graag als wezens met een vrije wil. En met reden: een zinvol, mooi en sociaal mensenleven is eigenlijk niet goed denkbaar zonder ervan uit te gaan dat wij ons gedrag zelf aansturen. Tegelijkertijd weten we best dat we een product zijn van onze cultuur en van onze opvoeding – we doen dingen omdat we van huis uit nu eenmaal zo ‘geprogrammeerd’ zijn. En aan natuurwetten kunnen we al helemaal niet ontsnappen. In een wetenschappelijke kijk op mensen is voor elke handeling wel een oorzaak te geven die gehoorzaamt aan wetmatigheden. Stel dat je al die wetten kende, en alles wist van iemand, dan zou je precies kunnen voorspellen wat die persoon zou doen. Welke ruimte blijft er dan nog over voor de vrije wil? Is de vrije wil misschien een troostrijke illusie? Of hebben we misschien een verkeerd idee van wat vrijheid is?